Opinia ornitologiczna niezbędna przed rozpoczęciem prac termomodernizacyjnych

Na wielką skalę przeprowadzane remonty budynków, elewacji oraz prace termomodernizacyjne, szczególnie w starszym budownictwie to ogromny zysk dla społeczeństwa, lecz również zagrożenie dla ptaków, które mogą nie tylko stracić swoje miejsca lęgowe, ale także gniazda i lęgi, jeżeli inwestycje zostaną przeprowadzone niezgodnie z prawem. Każdy inwestor powinien wziąć pod uwagę, że działania takie jak niszczenie gniazd czy jaj ptasich bez specjalnego pozwolenia wydanego przez organ ochrony przyrody są uznawane za przestępstwo i podlegają karze. O czym należy więc pamiętać, przystępując do wyżej wymienionych prac?

Fot. Zdobienia starych kamienic w Poznaniu, to miejsca dogodne do zakładania gniazd przez ptaki.

Dlaczego nie wolno niszczyć miejsc lęgowych?

Wiele gatunków ptaków, takich jak na przykład jerzyk, pustułka, bogatka, kawka, kopciuszek czy grzywacz, zamieszkujących tereny miejskie oraz obierających sobie za miejsca gniazdowania starsze budynki lub zieleń miejską, to gatunki zagrożone wyginięciem i tym samym podlegające ochronie gatunkowej. Zarówno ich zabijanie, jak i wszystkie działania mające na celu umyślne niszczenie ich gniazd, jaj czy piskląt są po prostu przestępstwem. W okresie rozrodu ptaków najlepiej, więc powstrzymać się od prac termomodernizacyjnych czy też remontowych, by nie zakłócić naturalnego przebiegu procesu rozmnażania tych gatunków. Przed przystąpieniem do prac remontowych i termomodernizacyjnych konieczne jest podjęcie współpracy ze specjalista ornitologiem, który pomoże również uzyskać niezbędne pozwolenia od organów ochrony przyrody, by móc działać legalnie.

Fot. Szczeliny w murach kamienicy i ubytki w elewacji budynku to potencjalne miejsce gniazdowania ptaków w budynku.

Ekspertyza ornitologiczna bardzo ważny element przed pracami remontowymi i termomodernizacyjnymi.

Ornitolog dokładnie obejrzy budynek, a następnie oszacuje, czy mieszczą się w nim ptasie gniazda, ile ich jest i gdzie są one rozlokowane. Ptaki mogą wyprowadzać lęgi na balkonach, gzymsach, nad oknami, w szczelinach, otworach wentylacyjnych czy w innych podobnych miejscach. Następnie z pomocą ornitologa będzie można ustalić w jaki sposób zaplanować prace remontowe czy termomodernizacyjne tak, by chronione gatunki jak najmniej ucierpiały. Być może trzeba będzie także zastanowić się nad wprowadzeniem elementów kompensacji przyrodniczej, takich jak budki czy wieże lęgowe dla ptaków, które stracą swoje gniazda. Kolejnym krokiem są starania o uzyskanie pozwoleń na ewentualne, konieczne działania związane zniszczeniem pewnej ilości gniazd. Dlatego należy pamiętać, by o ekspertyzę wykonaną przez ornitologa postarać się z odpowiednim, przynajmniej rocznym wyprzedzeniem.

Fot. Ornitolog podczas inwentaryzacji ornitologicznej przy użyciu kamery inspekcyjnej.

W jaki sposób człowiek działa na szkodę ptaków i jak można temu zaradzić?

Nieświadomi tego, że postępowanie zmierzające do czynienia krzywdy ptakom jest zabronione przez prawo, mieszkańcy miast nieraz bezwiednie, a czasem zupełnie świadomie działają na szkodę gatunków chronionych. Do działań takich można zaliczyć:

• akty wandalizmu, takie jak niszczenie gniazd, skrzynek lęgowych, tłuczenie jaj, płoszenie ptaków
• niszczenie gniazd oraz lęgów przez ekipy przygotowujące się do prac termomodernizacyjnych i remontowych
• niszczycielskie działania mieszkańców bloków, którzy nie chcą by na ich balkonach czy parapetach zalęgały się ptaki, polegające na płoszeniu ich oraz wyrzucaniu jaj czy likwidowaniu gniazd
• generowanie hałasów które towarzysza imprezom masowym, zarówno w okresie lęgów, jak i miejsc zbiorowego zimowego bytowania ptaków, które działa płosząco i wpływa na utratę lęgów.

4 najczęstsze powody konfliktu między ptakami a ludźmi

Uwielbiamy obserwować ptaki oraz słuchać ich śpiewu. Są to nieodłączni towarzysze naszego życia nie tylko na wsi, ale także na terenach miejskich. Niestety są takie sytuacje, kiedy człowiek staje się przeciwnikiem ptaka, zaś ptak uznany zostaje za “szkodnika”. Co jest tego powodem?

1. Zanieczyszczenia parapetów i balkonów

a także ławek w parkach czy elewacji budynków przez odchody ptaków gniazdujących w obiektach mieszkalnych i użyteczności publicznej (gołębie, oknówki), czy na miejskich terenach zielonych

2. Roznoszenie chorób i pasożytów

takich jak pchły, kleszcze (obrzeżki), wszoły czy świerzbowce

3. Hałas

szczególnie generowany przez duże skupiska krukowatych

4. Tworzenie gniazd w obrębie systemów wentylacyjnych

(jerzyk) czy na kominach (bocian) co uniemożliwia ich prawidłowe funkcjonowanie

Fot. Szczeliny przy rynnach to dobre miejsce na założenie gniazda przez wróble. Na zdjęciu wróbel niosący materiał do budowy gniazda.

Chociaż sąsiadowanie z ptakami w obrębie terenu miejskiego przynosi oprócz przyjemności i pozytywnych emocji także te negatywne skutki, warto pamiętać, że ptaki są organizmami o wiele słabszymi i podlegają naszej opiece i ochronie.